فيشر مقعدي

فيشر مقعدي پارگي پوشش ديواره ي مقعد است كه باعث درد در هنگام اجابت مزاج مي شود. در اين مقاله توضيح ميدهيم فيشر مقعدي چيست ؟ و دلايل و علائم آن را بررسي ميكنيم.

حال اگر اين ترك يا پارگي در ديواره‌ي دروني كانال مقعد رخ دهد، شقاق يا فيشر مقعد ناميده مي‌شود. فيشر مقعد يك بيماري شايع است كه معمولا با ديگر اختلالات ناحيه‌ي مقعد  اشتباه گرفته مي‌شود. در بيشتر مواقع فيشر مقعدي بعد از چند روز يا چند هفته درمان خانگي، درمان مي شود. وآن را فيشر مقعدي كوتاه مدت يا حاد مي نامند. اگر فيشر مقعد پس از ۸ تا ۱۲ هفته درمان نشود، فيشر  طولاني مدت يا مزمن  ناميده مي شود. براي درمان فيشر مزمن، بايد به پزشك مراجعه كنيد.

فيشر مقعدي در تمام سنين رخ مي دهد.

دليل فيشر مقعدي چيست ؟

فيشر مقعدي ناشي از آسيب به كانال مقعد است. و در شرايط زير روي مي دهد :

• مدفوع بزرگ
• ابتلا به يبوست  و مدفوع سفت
• تكرر اسهال
• زايمان هم ممكن است به ديواره مقعد آسيب بزند.

فيشر ممكن است نتيجه ي رابطه ي مقعدي يا يك جسم خارجي باشد. در برخي موارد  نيز فيشر  ناشي از بيماري كرون است.

بسياري از كارشناسان معتقدند كه تنش زياد در دو حلقه عضلاني كنترل عضله(اسفنكترها)  ممكن است باعث فيشر  شود. اسفنكتر بيروني مقعد آگاهانه كنترل مي شود. اما اسفنكتر داخلي خير. اين عضله هميشه در معرض فشار و يا تنش است. اگر فشار زياد باشد، باعث اسپاسم و كاهش جريان خون به مقعد و در نتيجه فيشر مي شود. اين فشار درمان فيشر  را سخت مي كند.

علائم فيشر مقعدي چيست ؟

شما ممكن است علائم زير را داشته باشيد :

• درد شديد، خارش يا سوزش هنگام اجابت مزاج. درد فيشر ممكن است شديد باشد. و ممكن است مختصر بوده و تا چند ساعت پس از اجابت مزاج خوب شود.
• خارش
• خون قرمز روشن در دستمال توالت يا چند قطره خون در كاسه توالت. خون فيشر جدا از مدفوع است. (بسيار تيره، مدفوع تيره و يا خون قرمز تيره همراه با مدفوع ممكن است نشانه ي مشكل جدي تر باشد.) اگر هنگام اجابت مزاج خونريزي داريد با پزشك مشورت كنيد.

گاهي اوقات فيشر مقعد ممكن است زخم بدون درد باشد كه درمان نمي شود. ممكن است همراه با خونريزي باشد اما علايم ديگري ندارد.

فيشر مقعدي چگونه تشخيص داده مي شود؟

پزشك بر اساس علائم و معاينه فيزيكي فيشر را تشخيص مي دهد. معاينه شامل موارد زير است:

• معاينه باسن
• معاينه ركتوم ديجيتال
• آنوسكوپي

پزشك قبل از معاينه ركتوم يا آنوسكوپي ممكن است منتظر نتيجه ي ديگر درمان ها باشد. فيشر متعدد  و يا فيشر در يك قسمت مقعد كه معمولا فيشر رخ نمي دهد ممكن است نشانه ي يك مشكل جدي  باشد.

نحوه ي درمان فيشر

هدف از درمان شقاق يا فيشر مقعد نه‌تنها از بين بردن زايده و ترك ايجاد شده است بلكه در صورت وجود علت زمينه‌اي براي بيماري فيشر بايد شناسايي و درمان شود. درمان بيماري زمينه‌اي گوارشي مي‌تواند از تكرار فيشر جلوگيري كند. بيماري شقاق يا فيشر مقعد بسته به شدت آسيب وارده بر ديواره‌ي مخاطي مقعد و درجه‌ي پيشرفت آن مي‌تواند با مراقبت‌هاي خانگي، انواع روش‌هاي دارويي و جراحي درمان شود.

اغلب فيشر هاي مقعدي كوتاه مدت در عرض ۴ تا ۶ هفته با روش هاي خانگي درمان مي شوند. درد هنگام اجابت مزاج معمولا در عرض چند روز پس از شروع درمان از بين مي رود.

چند راه براي كمك به بهبودي فيشر :

• جلوگيري از يبوست : با مصرف ميوه ها، سبزيجات، دانه هاي كامل در رژيم غذايي.  غذاهايي كه غني از فيبر هستند.

• نوشيدن مايعات
• ورزش روزانه
• مكمل هاي فيبري :  در صورت نياز، مكمل هاي فيبري مانند Benefibre يا Metamucil مصرف كنيد. تمام دستورالعمل هاي برچسب را خوانده و انجام دهيد.

• اجابت مزاج : هنگام اجابت مزاج به خود فشار وارد نكنيد.  طولاني مدت در توالت ننشينيد.

• استفاده از ملين : سعي كنيد از نرم كننده هاي مدفوع يا ملين استفاده كنيد.

• حمام سيتز : ۲ يا ۳ بار در روز و به مدت ۲۰ دقيقه در يك وان  آب گرم بنشينيد كه آن را حمام سيتز مي نامند و بافت پاره شده را تسكين مي بخشد. در آب وان صابون، نمك يا شامپو نريزيد.

• مصرف داروهاي ايمن : با دكتر خود در مورد مصرف كرم غير تجويزي مانند اكسيد روي، Preparation H، انوسول يا هيدروكورتيزون براي مدت كوتاهي مشورت كنيد. اين داروها به تسكين بافت مقعد كمك مي كنند. اما فيبر و حمام سيتز مفيدتر هستند.

داروهاي ايمن مصرف كنيد. تمام دستورالعمل هاي مربوط به برچسب را خوانده و آن را دنبال كنيد. اگر پزشك داروي مسكن تجويز كند ، طبق تجويز دارو را مصرف كنيد. اگر داروهاي ضد درد تجويز نكند، از پزشك بپرسيد كه آيا خود مي توانيد دارو تهيه كنيد.

• استفاده از دستمال مرطوب يا پد هاي دارويي

به جاي استفاده از دستمال توالت، از دستمال مرطوب يا پد هاي دارويي مانند Preparation H يا Tucks براي تميز كردن مقعد استفاده كنيد.

چه اتفاقي مي افتد اگر فيشر درمان نشود؟

درصد زيادي از فيشركوتاه مدت با درمان خانگي، از جمله استفاده از نرم كننده هاي مدفوع يا مكمل هاي فيبر و حمام سيتز درمان مي شود. و حدود ۴۰ درصد از فيشرطولاني مدت با داروهاي خانگي درمان مي شود.

اما تمام فيشر ها را نمي توان با درمان هاي خانگي درمان كرد. اگر فيشر  بيش از ۸ تا ۱۲ هفته طول بكشد، نياز به دارو خواهيد داشت- كرم نيتروگليسرين، داروهاي فشار خون بالا؛ قرص يا ژل، يا تزريق بوتاكس.

اگر علائم با مصرف دارو قطع نشود، ممكن است نياز به جراحي باشد. معمول ترين جراحي، اسفنكترومي داخلي جانبي است.